Assyrian Democratic Organization ADO
Kral G?lgam?? ??yle dedi Tavernac? Siduri?ye
Benimle birlikte bunca tehlikeye g???s germi?
Can dostumu
Benimle birlikte bunca tehlikeye g???s germi?
Can dostum Enkidu?yu
B?t?n insanlar?n ka??n?lmaz kaderi
?l?m yere ?ald?
Alt? g?n yedi gece g?zya?? d?kt?m onun i?in
Ve raz? olmad?m g?m?lmesine
Ta ki burnundan kurt?uklar d??ene kadar
??te o zaman ?l?mden korkmaya
Bozk?rda ba??bo? dola?maya ba?lad?m
S?yle tavernac? hangi yol Beni UTANAP??T?ye ula?t?r?r
G?lgam?? Destan? -Jean BOTTERO- YKY-2005
Ge?en gece bir iki duble i?tikten sonra evime gitmi?tim. Ev sessiz ve kimsesiz, televizyonun kar??s?nda bir yer yata??na yatm?? Mu? t?t?n? sigara sar?p, ucunu karanl???n i?erisinde yak?p bo? g?zlerle haberleri izliyordum. Anadolu gerilmi?, yine halklar birbirlerine sald?r?yor; dostluk, karde?lik, bar?? yerine yine provakosyonlar, kan, d??manl?k ve g?zya?? g?r?nt?leri. TV g?r?nt?lerinde g?r?n(telen)emeyen ama Anadolu?yu tan?man?n verdi?i bilgi birikimi ile yine halklar?n aras?na nifak tohumlar? sokmaya ?al??an yap?lar? izliyordum. Dedim ya gerek g?n?n yorgunlu?u, gerek i?ilen bir iki duble rak? ve gerekse izlediklerimin k?t?l??? o yer yata??nda ?zerime bir ?rt? bile alamadan beni uykuya ve di?er d?nyalara yollam??t?.
Ne zamand? hat?rlam?yorum. Belki uyur uyumaz belki uykumun ilerleyen saatleri idi. Belki rem d?nemi belki nonrem d?nemi. Dost bir y?z selaml?yordu beni ?ok uzaklardan. ?ok s?cak bir y?z, ama kim kim bu gece bu saatte beni selamlayan, biraz korku biraz anlayamama hali. Nabz?m h?zlan?yor. Hafif hafif s?cak y?z belirginle?meye ba?lad?, birka? g?nl?k uzam?? sakal? ile o y?re?inin g?zelli?ini y?z?nde ta??yan S?ryani Kadim Papaz? Toma. Seviniyorum, onu ?ok ?zledi?imi s?ylemek istiyorum. Kelimeler d?k?lemiyor, belki korku, belki nerede oldu?umu kavrayamaman?n heyecan? ile. Sakince bir el hareketi yap?yor ha? yapar gibi ?nce karn?na dokunduruyor elini, sonra ba??na getiriyor ve ba??na eli gelirken dudaklar?n?n ?n?nde sus i?areti veriyor, sonra sola, sonra sa?a ve eli karn?nda son defa tekrar. Anl?yorum ki Toma amca sus diyor bana ve yan?ma gelip sa?lar?m? ok?amaya ba?l?yor. Nas?ls?n diyor, senin s?k?nt?lar?n? hissediyorum, son yolculu?umda t?m evlatlar?m, dostlar?m orada idi bir tek sen hari?. Savunmak istiyorum tekrar kelimeler ile ancak art?k kelimelerin yetmedi?i anlam?n? yitirdi?i bir yerde oldu?umuzu fark ediyorum Toma amca ile veya Abone Toma ile veya baba Toma ile.
Y?llar ?nce tan??t???m S?ryani k?lt?r?n?n i?erisinde ilk nefeste sayabilece?im bir ka? ilgin? simadan biridir Papaz Toma. Her zaman inand?klar?n? ve do?ru bildiklerini s?yleyen, hi?bir ?eyden korkmadan gerek kendi ve gerekse ?evresindeki t?m yap?lar ile gerekti?inde dalga ge?ebilen kocaman bir ASUR y?re?idir Papaz Toma. 1993?e kadar kendi k?y? olan Cudi da??n?n ete?indeki Hasena k?y?nde ya?ayan Papaz Toma, bu tarihte k?ylerinin ?g?venlik? nedeniyle bo?alt?lmas? ile kalk?p gelmi? idi ?olu?u ?ocu?u ile Midyat?a. O d?nem ve az ?ncesi ?o?u S?ryani vatanda??n?n p?l?s?n? p?rt?s?n? bile toplamadan anavatandan Diaspora?ya gittikleri y?llard?. Mezopotamya kan?yordu her yerden. O Midyat?a kadar gelmi?ti, i?i burkularak ve son ana kadar k?y?n? ya?ayarak. Vatan sevgisi y?rekte ve vatan?n?n topraklar?nda ancak ya?an?las? bir duygu idi.
1994 y?llar? S?ryani k?lt?r?n? tan?maya ba?lad???m ilk anlard?. K?lt?r tutucu, k?lt?r i?e kapan?k, k?lt?r co?rafyas?ndaki insanlardan korkuyor idi. ??nk? dostluktan ?ok zorluk, azal??, yok olu?lar ya?am??lard?. Evet, bug?n gibi hat?rl?yorum, bir?ok S?ryani?nin bu T?rk bu M?sl?man niye bizimle ilgileniyor diyen ??pheli ve belki de hakl? bak??lar?n?. O bak??lar?n aras?nda birka? s?cak, dost bak?? hat?rl?yorum ?imdilerde ve biri bu papaza ait idi. Evet Papaz Toma ilk andan itibaren bize y?re?ini, ho? sohbetini, dostlu?unu ve evini a?an dost insand?; ki ?evresindeki di?er insanlar taraf?ndan belki de en fazla h?rpalanan oldu?u halde. Ya?amad?m tan??? de?ilim ?o?unun ama anlatt?klar?n? biliyorum. Silopi?de, Cizre?de ta?la ?ok pe?ine d???lm??t? ki bunlar? bile ?evresindeki bizleri g?ld?rerek anlat?rd?. Evet diyalektik bu herhalde en fazla eziyete en fazla insan sevgisi ve bu Asurlu y?rek her zaman bunu g?stermi? idi. Hi? kimseyi ayr? tutmadan sevebilmek; K?rt??, T?rk??, S?ryani?yi, Arap??, M?sl?man??, H?ristiyan??, Yahudi?yi, ateisti ve aslen k?saca t?m insanl???.
Y?l 1996 olmal? akl?m beni ?a??rtm?yor ise, Papaz Toma Haberli (Bsorino) k?y?ne gitmi? idi, bir Pazar ayini i?in. Ben ve o?lu Yakup Be?ta? birlikte bir iki saat sonra g?n?n ilk ???nlar? ile girmi?tik bu k?ye, ayini foto?raflamaya. O y?llar k?ye girerken Jandarma karakollar?nda kimlikler b?rakt???n, sorgudan ge?ti?in y?llard?. Kilisenin kap?s?na yakla?t???mda i?eriden S?ryani dilindeki dualar geliyordu kula??ma. ??eri girdi?imizle birlikte Papaz Toma ayini T?rk?ele?tirmi? idi. O yan?k ve ho? sesi ile Mezopotamya?daki t?m halklara dua ediyordu. Bir tiyatral ibadet izliyor ve an? ???kla yazarak ?l?ms?zle?tiriyordum. Ayin bitmi? Papaz Toma merhaba demi? idi. Ve nas?l oldu diye sormu?tu, bende harika demi?tim. Kameradan biraz izleyelim dedi?inde yok bu kamera de?il foto?raf dedi?imde ?nce biraz ?a??rm?? ve ?T?h bo?a gitti bizim T?rk?e ayin? dedi?inde birlikte ?ok g?lm??t?k. Sonra rahmetli k?y muhtar?n?n evine kahvalt?ya gitti?imiz an akl?mda. Yerde yakla??k 90 ya?lar?nda bir kad?n halsiz ve eskimi? bedeni ile yat?yor. Tabi ben doktorum o hasta, hemen bir steteskop, bir tansiyon aleti bulunuyor; hastay? muayene ediyorum ama fark?nday?m ki art?k olay t?bb?n d???nda bir yerde. O s?rada Papaz Toma eve dualar okuyor. Eve i?i bittikten sonra Toma amca yandan tak?l?yor, ?ona senin de?il benim doktorlu?um gerekli? diyor.
1998 y?l?n?n sonlar?nda Diyarbak?r?dan ayr?lmak zorunda kalm??t?m. ??nk? ben sosyalist bir doktordum, oralarda bu tip insanlardan pek ho?lanm?yordu nede olsa egemen. Herkesi cephele?tirmek varken y?re?inde h?manizmi ya?ayanlar?n pratikleri rahats?z ediyordu egemeni. Ger?i T?rkiye?nin genelinde de benzer bir durum ama Mezopotamya?da biraz daha farkl? idi bu. Ayr?lma zaman? idi, S?ryani dostlar?m ile vedala??rken demi?tim ki Yusuf Be?ta? bunu kesin hat?rlars?n dostum ?K?lt?r?n?z ile foto?raf ile ba?layan yolculu?umuz ?ok farkl? dostluklarla devam ediyor. S?z mutlaka yine buralara gelece?im ama beni de oralarda unutmay?n.? Hat?rlad?n de?il mi dostum. Y?l 2001 idi san?rsam. Bir g?n Sevgili dostum, karde?im Yusuf Be?ta? ile Papaz Toma bir bakt?m Zonguldak?ta, eme?in ba?kenti denilen bu ?ehirdeler. Beni bu diyarda tek ziyaret eden S?ryani onlar olmu?tu. Toma amcaya hastanede bir check-up yapm??t?k. Toma amca her gelen taraf?ndan ilgi ile kar??lan?yordu, gerek ?al??ma arkada?lar?m gerekse di?er dostlar. Ak?am birlikte bir lokalde oturmaya gitmi?tik. Toma amcaya deniz kenar?ndaki sandalyeyi vermi? ve kar??s?na oturmu?tum, yan?nda Yusuf. Masam?z kalabal?kla?t?k?a kalabal?kla??yordu, pek ?ok m?hendis arkada?, dost masam?za geliyorlard?. Merak ediyorlard? belki S?ryanileri. Ben bir duble rak?m? s?ylemi? ve ho? geldiniz diyerek kadeh kald?rm?? idim Toma amcaya. Yusuf herhalde bal?k yemi?tik de?il mi dostum. Sevgili makine m?hendisi, foto?raf?? arkada??m H?seyin Toraman halen sipari?lerini vermemi?ti. Ve genel sohbetlerden sonra Toma amcaya d?nerek
– Size nas?l hitap edebilirim diye sormu? idi.
– Fark etmez demi?ti Papaz Toma, ama bizim oralarda Abone derler
Ve sonra bir an?s?n? anlatm?? idi. Y?l zannedersem 1990?lar, Hasana k?y?ne ilk olarak telefon ba?lanm??. Tabi telefon k?y?n ruhban? olan Toma amcalar?n evinde. Arada bir telefonu kald?rd???nda ?u ses gelirmi?.
– Say?n abonemiz arad???n?z istikamette t?m hatlar doludur, biraz sonra tekrar deneyiniz. Toma amca inanamazm?? buna
– Yav bunlar beni g?rm?yorlar ama her defas?nda benim (papaz?n) arad???m? nas?l anl?yorlar. Diye
T?m masa kahkahalara bo?ulmu?tuk. Malum kar??m?zda ger?ekten k?vrak zekas? ile t?m insanlarla dostluk yolunda y?r?yen Papaz Toma vard?.
Zaman biraz daha ilerlemi? ve ben ikinci duble rak?ya ge?mi? idim. Ancak dost H?seyin s?k?nt?l?, hala bir ?ey i?(e)miyor ve sonunda dayanamay?p sormu?tu.
– Abone, pardon yan?n?zda ne i?ebilirim
– Yavrum a?z?ndan giren de?il ??kanlar seni kirletir, istedi?ini i?; ama a?z?ndan ??kanlar?n kontrol?n? kaybetme
– Yuh be felsefe ye bak demi? idi H?seyin bu cevap kar??s?nda ve rahatlay?p rak?s?n? s?ylemi? idi.
Evet, o ak?am ger?ekten ?ok mutlu anlar ya?am??t?k. Ben mutlu idim y?llard?r anlatt???m S?ryani dostlar?m beni ziyarete gelmi?ler idi. Toma amca mutlu idi. Arkada?lar?m?n S?ryani k?lt?r? hakk?nda bilgilerini g?rd?k?e. Ve ak?am? sanki ?u c?mle ile bitirmi?ti Papaz Toma. ?Bizi Estel?de bile bu kadar tan?m?yorlar?.
Ak?am evde benim ve ailemin mutlulu?u ve sa?l??? i?in b?t?n odalarda dua etmi? idi Baba Toma.
Beni en ?ok ele?tirdi?i ?ey, hep sa??m sakal?m uzun ve boynumda kocaman foto?raf makineleri ?zerimde eski elbiselerim ile Midyat?a gitmemdi. Yav bir doktor o?lumuz var ama ele g?ne g?steremiyoruz, o kadar garip k?yafetler i?erisinde derdi.
Evet, ?ok sohbetlerimiz olmu?tu bu insan ile. Konu?may? seven ak?c? konu?mas? ile ve bol n?kteleri ile konu?tu?unu dinleten bu insan? hep bir kameran?n kar??s?nda konu?urken d???n?yordum. Ve o ?ok g?zel sesi ile okudu?u ilahiler ?imdi beynimin i?erisini t?rmal?yor. Kendi de?erlerini bir bir transfer etti?i o?lu Yusuf Be?ta?, sevgili dostum onun ya?ad?klar?n? ve ya?ad?klar?ndan ??kard?klar? sonu?lar? payla?mal?yd? insanl?k. Ama belki teklif edememem veya bu pozitif enerjili insana nas?l olsa bir ?ey olmaz diye d???nmem bunu ger?ekle?tirmeme engel oldu. Toma amca rahat uyu. Orada senin gibi g?zel bir insan?n oldu?unu biliyoruz. Ve Kral G?lgam?? bile bulamad? insan?n ?l?m ile yere ?al?namamas?n? ve senin orada oldu?unu bilmek ?l?mden daha az korkmam?z? sa?l?yor ?imdi.
Uykumdan uyanmamak istiyorum, ama uyan?yorum. TV a??k ve yer yata??nday?m, zaman hastaneye gitme zaman? olmu?. Seni tan?maktan ?ok mutluyum ve biliyorum ki bulundu?un yerde yine karde?likler konu?uluyor, kim olursan ol neye inan?rsan inan. Ve yine ayn? k?yafetlerle seni ziyaret etmeye devam edece?im Abone Toma. Elveda Yol arkada??m Toma Be?ta?.
Yaz?-foto?raf: Op. Dr ?zg?r Nizam
Ozgurphoto67@hotmail.com
